Voor volledige versie van het artikel

Het artikel van Philippe Koninckx over de veiligheid en effectiviteit van phyto-oestrogenen verdient nuancering. De interesse van de wetenschap gaat met name uit naar en specifieke groep phyto-oestrogenen, namelijk de isoflavonen. Isoflavonen komen voornamelijk voor in peulvruchten, zoals soja, bonen, erwten en peulen. Peulvruchten zijn een rijke bron van eiwitten en hebben eeuwenlang deel uitgemaakt van de dagelijkse voeding van honderden miljoenen mensen over de hele wereld. Dit feit alleen al geeft een sterke aanwijzing voor de veiligheid van isoflavonen. Met de introductie van de koelkast werd het mogelijk om dierlijke bronnen van eiwitten te bewaren en werden peulvruchten vervangen door o.a. vlees en zuivel. Epidemiologische studies door onder andere Adlercreutz et. al. hebben aangetoond dat er een correlatie is tussen een verminderde consumptie van isoflavonenrijke voeding en een hogere incidentie van “welvaartsaandoeningen” waaronder osteoporose, prostaataandoeningen, overgangsklachten en bepaalde soorten kanker. Dit is een tweede aanwijzing dat isoflavonen positieve effecten op de gezondheid hebben. In tegenstelling tot wat in het artikel gesuggereerd wordt, zijn er wel studies waarin isoflavonen (uit rode klaver)een significante vermindering van overgangsklachten, een vermindering van verlies van botweefsel, een significante verbetering van vaatelasticiteit en een significante verbetering van de HDL/LDL ratio laten zien. En daarnaast kon worden aangetoond dat gebruik van isoflavonen geen verandering liet zien in borst- of baarmoederweefsel en daardoor veilig is voor langer gebruik. Van veel synthetische hormonen, zoals ze gebruikt worden in tradionele Hormoon Therapie (HT) bij vrouwen in de overgang, is inmiddels wel aangetoond dat ze grote gezondheidsrisico’s met zich mee kunnen brengen. Daarnaast blijken o.a. gesuggereerde positieve cardiovasculaire effecten uit te blijven. Langdurige HT wordt daarom ook door The North American Menopause Society NAMS - niet de eerste de beste!- afgeraden. Als eerste lijn van behandeling wordt nu door NAMS, naast leefstijl veranderingen, geadviseerd om eventueel een natuurlijk supplement met isoflavonen te gebruiken. Met de veiligheid van deze specifieke groep phyto-oestrogenen in doseringen die overeenkomen met die in tradionele, isoflavonenrijke voeding (tussen de 40 en 100 mg isoflavonen per dag) lijkt dus vooralsnog niets mis te zijn. Het is echter wel mogelijk dat andere phyto-oestrogenen, die niet normaal in het menselijk voedingspatroon horen, zoals uit hop of uit Cimicifuga, een ander veiligheidsprofiel hebben.

Antwoord

Het artikel waarop gereageerd wordt werd geschreven in 2004 naar aanleiding van de introductie van Hopeine. De stellingen die ik toen innam blijven voor zover ik weet globaal genomen integraal overeind.

De net gepubliceerde reaktie op dit artikel verdient een antwoord

* Het is dubbel onjuist te concluderen dat het feit dat  een stof in sommige voedingsbestanddelen zit een argument is dat deze stof veilig is.  Een, men kan hooguit concluderen dat deze voedingsbestanddelen niet aangetoond schadelijk zijn.  Een conclusie over sommige bestanddelen is niet mogelijk omdat deze groenten zoveel andere bestanddelen bevatten.    Veiligheid van een chemische stof hangt dikwijls samen met de dosis , zodat extracten met concentratie een heel andere toxiciteit zou kunnen hebben.
* het tweede argument over een epidemiologische associatie tussen meer welvaartsproblemen en minder isoflavonen gebruik is enveneens wetenschappelijk onjuist. Een associatie laat bijna nooit toe een causaal verband te laggen. Bovendien ziijn er over dezelfde periode zoveel andere veranderingen opgetreden dat het intellectueel oneerlijk is alls te willen terugbrengen to isoflavone
* mij zijn geen echt valabele studies bekend die de aangehaalde effecten duidelijk aantonen. Gezien de vele tegenstrijdige conclusies lijkt enkel een grondige meta-analyse  Mits bewijs van het tegendeel wil ik zeker deze stelling herzien.
* de voordelen - niet de risico’s zoals verkeerdelijk wordt gesteld- van oestrogenen  worden uitvoerig besproken op www.gynsurgery.be.
* stellen dat isoflavonen waarschijnlijk geen risico’s bieden is volkomen terecht. Dit was echter niet het probleem. De vraag is of deze producten ook effectief zijn en of de beweringen kunnen worden hard gemaakt. .