Wat is endoscopische chirurgie

Afkomstig van het grieks : scopy .. endo.. = kijken binnenin. In de buik : laparoscopy ; in de baarboeder : hysteroscopy.

Voordelen van Endoscopische of minimaal invasieve chirurgie

Endoscopische Chirurgie heeft belangrijke voordelen in vergelijking met open chirurgie. Postoperatief is er minder pijn , het herstel verloopt vlugger zodat en hospitalisatieduur en werkonbekwaamheid korter zijn.Dit is momenteel duidelijk aangetoond voor de meeste gynaecologische ingrepen zoals hysterectomie, bekkenbodemchirurgie, fertiliteitschirurgie, kankerchirurgie met lymfeklierresectie en de diepe endometriose chirurgie. Indien gewensd kan het litteken zelfs volledig binnen bikini limieten vallen (één van de voordelen van een laser).

Moeilijkheidsgraad en Niveaus van Endoscopische Chirurgie

Laparoscopische en hysteroscopische chirurgie vragen een speciale en supplementaire opleiding . Basisopleiding laat eenvoudige ingrepen als het wegnemen van een eierstok of een kyste toe. Niveau 1 is het uitvoeren van een totale laparoscopische hysterectomie (TLH) tot 700-800 gram. Tijdens de leerkurve kan als overgangsfase voor kleinere baarmoeders een laparoscopisch geassisteerde hysterectomie gebeuren (LAVH) . Niveau 2 betekent dissectie, laparoscopisch hechten en een meer gevorderde kennis van de anatomie. Op dit niveau gebeurt de bekkenbodemchirurgie zoals de promontofixatie en de kankerchirurgie met lymfeklierresectie voor adenocarcinoom van de baarmoeder. Op Niveau 3 gebeurt chirurgie waarbij de anatomie sterk verstoord is en andere organen zijn aangetast zoals de blaas de ureter en de darmen. Hiervoor is technisch meer en specifieke ervaring vereist. Bovendien is er peroperatief meer afweging nodig tussen operatief risico en volledigheid van chirurgie. Dit is de chirurgie voor diepe endometriose en voor de debulking voor het uitgezaaid ovarium carcinoom. Op dit niveau situeert zich ook de chirurgie met beduidend grotere moeilijkheidgraad zoals de laparoscopische hysterectomie voor een baarmoeder van meer dan 1 kilo, of chirurgie die zo zeldzaam is dat onmogelijk veel mensen ervaring kunnen hebben zoals de laparoscopische Wertheim en de laparoscopische peraortische lymfeklierresectie.

Hoe kies ik een laparoscopisch chirurg ?

1. Voldoende technische bagage. Het is duidelijk dat iemand van niveau 4 alle minder moeilijke ingrepen kan uitvoeren. Het is eveneens duidelijk dat men nie boven zijn niveaus moet willen opereren. 2. Voldoende kennis over en ervaring met de pathologie. Zo is het duidelijk dat voor eerder zeldzame pathologie zoals grote diepe endometriose nodulussen of een wertheim voor cervixcarcinoom er nooit veel chirurgen ervaring zullen hebben.

Multidisciplinair of een ‘Pelvisch Chirug’ die samenwerkt met andere disciplines wanneer nodig?

Multidisciplinair is een modewoord. ‘Echte samenwerking gebeurt op kennisniveau waarbij de invalshoeken en de kennis van de verschillende disciplines worden samengebracht. Voor chirurgie is samenwerking vaak sequentieel. Vaak in de gynaecologische chirurgie is het echter een term die verdoezelt dat de gynaecoloog ingrepen uitvoert die hij technisch niet aankan. Het doet me vaak denken aan de pioniersjaren van het begin van de jaren 90 toen ik samen met abdominale heelkunde de eerste laparoscopische cholecystectomies uitvoerde, dwz dat we de kennis van endoscopie en van open cholecystectomie samenbrachten om de techniek te ontwikkelen.

Endoscopische chirurgie was een revolutie in gynaecologie

Echte endoscopische chirurgie begon rond 1986 met de introductie van de lichtgewicht camera’s. In Belgie was Prof Koninckx een van de pioniers en verrichtte de eerste ingrepen voor endometriose, de eerste reeks laparoscopische cholecystectomies (samen met prof Penninckx), en de eerste laparoscopische pneumothorax operaties (met Prof Lerut) Begin van de jaren negentig werden alle abdominale ingrepen progressief overgeschakeld naar laparoscopie, en sinds 1996, heb ik geen laparotomies meer verricht met 2 uitzonderingen voor baarmoeders van meer dan 2 kilo. In 1996 richtten we de “1 kilo club” op dwz het uitvoeren van totale laparoscopische hysterectomies voor baarmoeders van meer dan 1 kilo. Bovendien kunnen bijna alle complicaties van ingrepen laparoscopisch behandeld worden mits een vroegtijdige laparoscopie postoperatief. Laparoscopische chirurgie laat een gemakkelijke kwaliteitskontrole toe daar de volledige ingreep vlot kan gefilmd worden Endoscopische chirurgie was moeilijker dan 10 jaar geleden gedacht : vandaar dat de pioniers vandaag pleiten voor ‘de pelvische chirurg’ als subdiscipline van de gynaecologie.

Leuvense Bijdrage tot technische ontwikkeling

Prof Koninckx ontwikkelde de eerste hoog debiet insufflator en hiervoor een trocar met grote zijopening. Dit is belangrijk om zelfs in moeilijke omstandigheden een goede visualisatie te bekomen hetgeen de veiligheid verhoogt. Dit is essentieel voor laserchirurgie. Dit verklaartwaarim in Leuven de laserchirurgie verder ontwikkeld werd voor endometriosechirurgie en de uitbreiding naar Oxford en Rome. Laserchirurgie versnelt de chirurgie van endometriose en geeft minder vergroeiingen. Reeds in 1991 werd de uteriene rotator voor hysterectomie ontwikkeld. Het duurde echter tot 2005 voor deze manipulator op de markt kwam.

Hysteroscopie

Naast de diagnostische hysteroscopie die doorgaans op raadpleging gebeurt is een hysteroscopische behandeling van poliepen en intra-uteriene fibromen de aangewezen behandeling. Bij overdreven bloedverlies zonder duidelijke oorzaak is een endometriumablatie de meest eenvoudige behandeling.