Pelvische infectie - PID

Door Dr Jasper Verguts

De volledige tekst van de VVOG werkgroep
Le texte complet en Français

Wat is een pelvische infectie?

Een pelvische infectie bij de vrouw staat in enge zin gekend als Pelvic inflammatory disease (PID) en is dan per definitie een opstijgende infectie vanuit de baarmoederhals naar de baarmoeder, eileiders en eierstokken en gerelateerd aan seksueel contact.

Hoe vaak PID in België voorkomt is niet gekend, maar naar schatting zou het gaan over zo’n 60 per 100.000 vrouwen per jaar.
Niet alle vormen van PID geven klachten, maar binnen de groep die klachten ontwikkeld, is er bij 15 tot 20% noodzaak tot een operatie.

De risicofactoren om een PID te krijgen zijn:

Voorgeschiedenis van PID of SOA
Nieuwe partner
Multipele seksuele partners
Leeftijd: Seksueel actieve tieners hebben 3 x meer kans op het ontwikkelen van PID dan een vrouw in de leeftijd van 25-29 jaar
Instrumentatie van de uterus met onderbreking van de cervical barrière AAP / D&C
HSG
Insertie spiraaltje in de laatste 6 weken
IVF/IUI
PID: pelvic inflammatory disease, SOA: seksueel overdraagbare aandoening, AAP: abortus arte provocatus, D&C: dilatatie en curettage, HSG: hysterosalpingografie, IVF: in vitro fertilisatie, IUI: intra uteriene inseminatie

Welke klachten wijzen op een PID?

Typische klachten van PID zijn: koorts in de voorbije 2 weken, algemeen onwelzijn, onderbuikspijn. Genitale last kan bestaan uit vaginale afscheiding, bloedverlies na betrekkingen, pijn bij betrekkingen en buikpijn met uitstraling naar beide bovenbenen. Onregelmatige bloedingen kunnen eveneens wijzen op een PID. De klachten treden typisch op in de eerste 7 dagen na de menstruatie.
Uw arts zal bij onderzoek letten op roodheid van de schaamlippen, vagina en baarmoederhals. De vaginale afscheiding is vaak kenmerkend lopend tot schuimend en lichtgrijs van kleur. Tevens zal hij letten op pijn bij aanraken van de baarmoeder. Pijn en gevoeligheid in de beide regio’s van de eierstokken is eveneens verdacht voor PID.
Om de diagnose zeker te stellen zal uw arts kweken afnemen, een bloedname verrichten en een echografie van de baarmoeder uitvoeren.Typische echografische beelden zijn het zogenaamd tandrad-teken, wijzend op een acute ontsteking van de eileider en het kralenrijg-teken, wijzend op een chronische ontsteking van de eileider:

Welke behandeling?

Behandeling van PID gebeurt steeds met antibiotica. Recent werd een nieuw schema voorgesteld in de behandeling van PID:

Cervicitis
Dagbehandeling

Optie 1 Azithromycin 1 g PO eenmalig en 5-nitro-imidazole 2 x 500 mg PO 7 dagen
Optie 2 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig + Azithromycin 1g PO eenmalig

Salpingitis / PID
Duur van de behandeling kan verschillen volgens klinisch beeld / hematologische evolutie (bv abces: therapie tot 6 weeks aanbevolen)
Ambulant

Optie 1 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig + Moxifloxacin 400 mg PO 10-14 dagen + (5-nitro-imidazole) 2 x 500 mg PO 10-14 dagen
Associatie van 5-nitro-imidazole in geval van een duidelijke anaerobe infectie kan aangewezen zijn (bvb. abces)
Optie 2 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig + Levofloxacine 500 mg PO 10-14 dagen + 5-nitro-imidazole 2 x 500 mg PO 10-14 dagen

Hospitalisatie
Switch naar ambulante setting mogelijk na 48 uur in geval van klinische / hematologische verbetering

Optie 1 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig + Levofloxacine 500 mg IV 10-14 dagen + 5-nitro-imidazole 1 g IV 10-14 dagen
Optie 2 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig +Amoxi-Clav 4 x 1 g IV 10-14 dagen + Levofloxacine 500 mg IV 10-14 dagen
Optie 3 Ceftriaxon 1g IM of IV eenmalig +Amoxi-Clav 4 x 1 g IV 10-14 dagen +doxycycline 2 x 100 mg PO 10-14 dagen

Laparoscopie?

Indien uw arts het noodzakelijk acht, kan een laparoscopie volgen om de infectie het hoofd te bieden. Laparoscopie is niet betrouwbaar voor de diagnose van milde infecties. Bij twijfel of bij afwezigheid van klinische verbetering na 72 uur, is een laparoscopie aangewezen. Een laparoscopie bij een pelvische infectie geeft de mogelijkheid tot het nemen van kweken uit de buikholte, beoordeling van andere problemen (endometriose,…) en laat veelvuldig spoelen van de buikholte toe. Een abces kan laparoscopisch gedraineerd en gespoeld worden, waarbij een drain ter plaatse dient gelaten te worden voor ten minste 24 uur om bijkomende drainage toe te laten.
Frequente complicaties als chronische pelvische pijn, pijn bij betrekkingen, onvruchtbaarheid en buitenbaarmoederlijke zwangerschappen zijn op te volgen.