Frequente problemen bij operaties
Het “vergeten” van chirurgische instrumenten in de buik van de patient kreeg recent veel aandacht in de kranten, maar is gelukkiglijk zeer zeldzaam. Testaankoop vermelde zelfs een cijfer van 20000 medische fouten per jaar in Belgie. Google ‘medische fouten’ en het probleem en de stakeholders zijn duidelijk. Dit is echter het tipje van de ijsberg.
Een veel frequenter probleem, alleszins in chirurgie, is de onduidelijkheid rond informed consent en de kwaliteit van een ingreep. Het is immers zelden echt duidelijk welke behandeling de patient mag verwachten : de momenteel beste of de meest gangbare. Belangrijk is dat het gemiddeld 10 tot 20 jaar kan duren vooraleer vernieuwing/verbetering algemeen ingang vind. Deze website ontstond eigenlijk om de patient te informeren en deze problemen aan te kaarten
De kwaliteit van de operatie was niet optimaal
Men moet weten dat er geen kontrole is op de kwaliteit van individuele ingreep. Het enige dat soms gemeten wordt zijn de komplicaties en dan nog is het zeer moeilijk aan te tonen dat er iets misliep. Net om deze reden pleiten we al jaren voor het systematisch registreren van elke operatie op video, zodat kontrole achteraf mogelijk is. Hiertegen blijft zeer veel weerstand bestaan voor diverse reden. Een zaak is zeker , voor de prijs moet men het niet laten want voor de prijs van 1 CD/<1€ kan men een volledige ingreep registreren. Als voorbeeld zie ons artikel over ureterchirurgie waar het zonder videoregistratie onmogelijk is achteraf het onderscheid te maken tussen medische fouten, accidenten en noodzakelijke ingrepen.
Mindere kwaliteit doet zich voor op vele manieren zoals
een ingreep duurt veel langer dan nodig dwz, nutteloos lange anaesthesie, hogere kosten voor de maatschappij, en vooral veel meer postoperatieve vergroeiingen, met achteraf infertiliteit, pijn en heringrepen
de chirurg heeft een beperkte ervaring : de patient zou moeten weten dat een chirurg nog volop in zijn leerkurve is en bv een ingreep voor de eerste keer uitvoert. Dit stelt een probleem voor de begeleiding van opleiding. Het probleem is nog groter geworden met de endoscopische chirurgie waar het begeleiden moeilijker is en waar onervaring tot zeer lange operatietijden leidt.
Onnodig veel bloedverlies met opnieuw ook vergroeiingen als gevolg
Onvolledige ingrepen zodat de ingreep achteraf moet herhaald worden. Dit is een internationaal probleem voor diepe endometriose chirurgie.
Overdreven uitgebreide ingrepen, zoals systematische darmresecties voor diepe endometriose zonder enig aangetoond voordeel tov de conservatieve discoide resectie. Dit werd in een van onze recente artikels beklemtoond en dit bleek ook duidelijk in de PhD thesis van Jean Squifflet olv Prof Donnez aan de UCL.
Onnodig beschadigen of wegname van eierstokken. Dat dit een belangrijk probleem is volgt uit de vaststelling dat de betere chirurgische groepen publiceren dat er na ovariele chirurgie geen verlies van eicelreserve is, terwijl de IVF groepen publiceren dat dit zeer frequent is. Dus veel vrouwen werden niet optimaal behandeld zoals ik 3 jaar geleden verdedigde op een debat van de AAGL in Las Vegas. Dit verklaart ook dat ik bij het krijgen van ASRM prijs - the distinguished surgeon award- in Philadelphia aankaartte dat IVF dokters vaak een conflict of interest hebben bij de indicatiestelling en slechts een basis chirurgische opleiding hebben
Een laparotomie uitvoeren als een laparoscopie technisch even goed kan. Hoe groot dit probleem is wordt duidelijk als men bedenkt dat de onze groep van pioniers sinds 1996 alle hysterectomies laparoscopisch (of vaginaal) uitvoeren : als men dan ziet hoeveel laparotomies er nog gedaan worden in 2010 Belgie en in de USA. En dit geldt voor nagenoeg alle ingrepen in de gynaecologie. Ook in de oncologie blijven veel oncologen laparotomies doen. Dan lijkt het logischer een erkenning ‘pelvisch chirurg’ in te voeren dan te ijveren voor een aparte erkenning oncologie in de gynaecologie.
De indicatie voor de operatie was verkeerd
Het is nog erger als de indicatie verkeerd was. Dit komt in gynaecologie vooral voor bij hysterectomies waar nogal wat baarmoeders worden weggenomen zonder dat het echt nodig is, of dat het veel eenvoudiger kon (bv hysteroscopisch, of met medicatie voor bloedingen). Als men bedenkt dat de kans op een hysterecomie tussen de landen varieert van 50% (USA) naar 35% (Belgie) naar 25%(UK) naar 17%(Zweden) dan is het duidelijk dat er een probleem van indicatiestelling is. Ook voor bekkenbodemchirurgie is er een probleem, en zijn er niet zoveel specialisten die alle technieken beheersen gaande van de vaginale ingrepen, over de promontofixatie, het paravaginaal defect en de laparoscopische Burch.
De operatie was niet nodig of vermijdbaar
Dit gebeurt niet alleenvoor hysterectomie, of de wegname van een eierstok als een eenvoudige kystectomie volstaat. Het is nog erger een darmresectie te doen voor endometriose, bij iemand die achteraf blijkt geen endometriose te hebben.
Onvolledig informed consent bij gebrek aan informatie
Zelden krijgen patienten volledige informatie die hen toelaat te oordelen over de indicatie van de ingreep en de ervaring en de resultaten van de chirurg . Nog minder is het standaard dat men zegt dat een laparotomie voorbijgestreefd is, als men zelf de laparoscopische chirurgie niet beheerst.
Prof PR Koninckx